مروری بر پایگاه اطلاعاتی

ScienceDirect (Elsevier)

نگارش: مریم اسدی

درباره Science Direct

 SD يک منبع اطلاعاتي مهم و ضروري براي ميليونها متخصص در سراسر جهان است. اين منبع بزرگترين مجموعه الکترونيکي جهان از اطلاعات تمام متن و کتابشناختي در زمينه علوم، فناوري و پزشکي را دربردارد. به نظر SD سرمايه گذاري براي خريد اين منبع به معني سرمايه گذاري در يک راه حل تکاملي است و شما آنها را يک شريک قابل اعتماد خواهيد يافت. از زمانيکه SD در 1997 به بازار عرضه شد، از يک پايگاه اطلاعاتي وب از مجلات الکترونيکي الزوير به بزرگترين فراهم کننده جهاني از متون علمي، فني و پزشکي  (STM Literature) تکامل يافته است.

 مجوز و دسترسي  Licensing & Access

 بيش از 2000 مجله و صدها کتاب از ناشر الزوير شامل عناوين معتبر مانند Lancet، دستنامه هاي سري اقتصاد و... قابل دسترس در SD است. کاربران مي توانند به بيش از 7 ميليون مقاله تمام متن و بيش از 75 ميليون رکوردهاي چکيده از تمام حوزه هاي علوم  دسترسي يابند. مقالات قبل از آنکه در مجلات چاپي منتشر شوند بصورت پيوسته[1] قابل دسترس هستند و ويژگي چندرسانه اي مجلات پيوسته آنها را از مجلات چاپي متمايز مي کند.

کتابخانه ها امکان دسترسي به محتواي پيوسته مجلات SD يا انتخاب Customized onsite solution (سفارشي کردن براي روي وب سايت خودتان) از طريق انتخاب يکي از گزينه هاي که در زير بيان مي شود، دارند. انواع مختلفي از قراردادها براي مشتريان SD وجود دارد که هر کدام براساس محتوايي که ارائه مي دهند متنوع هستند.  دستيابي به مجوز اوليه[2] SD داراي مزايايي مي باشد از قبيل: عدم هم زماني با هزينه کاربر، عدم محدوديت در دانلود مقالات، پيش بيني قيمت ها

بنابراين مشتريان مي توانند يکي از گزينه هاي  Primary License (مجوز اوليه) را انتخاب کنند:

 Ö                  SD Complete:

محتوا (Content Collection):  محتواي اين محصول شامل سه گزينه مي باشد:

- انطباق کامل با تمام موجودي مجلات چاپي به علاوه تعدادي عناوين در يک زمينه موضوعي به صورت E-only Basis (در صورت تمايل)

- دسترسي E-only يا به صورت عنوان به عنوان يا تمام مجموعه

- دسترسي Transactional و Pay -Per-View (دسترسي فراگير يا پرداخت به ازاي هر مقاله): به کاربران اجازه مي دهد خارج از مجموعه اي که مشترک هستند به تمام مقالات مجلات غير اشتراکي با يک هزينه ثابت براي هر مقاله دسترسي يابند.  

اعتبار( Entitlements): از شروع تاريخ مجوز ميتوانيد به محتواي سال جاري به علاوه Backfile چهارسال قبل و تا پايان تاريخ مجوز  دسترسي يابيد.

 قيمت گذاري (Pricing):  با توجه به اينکه کدام يک از گزينه ها را انتخاب مي کنيد قيمت گذاري متفاوت است،

- هزينه دسترسي الکترونيکي درصدي از هزينه هاي چاپي براي مجلات چاپي اشتراکي  (علاوه بر هزينه هاي چاپي)

- دسترسي e-only با تخفيف در هزينه اشتراک چاپي

- دسترسي فراگير: 30 دلار براي هر مقاله به علاوه ماليات آن که 24 ساعت بعد بر روي SD  قابل دسترس است.

Ö                  SD Standard:

محتوا (Content Collection):  محتواي اين محصول شامل سه گزينه مي باشد:

- امکان گزينش مجلات براي دسترسي الکترونيکي براساس عنوان به عنوان از موجودي مجلات چاپي شما (اگر تمايل داريد)

- دسترسي E-only يا به صورت عنوان به عنوان يا تمام مجموعه- شما بايد e-only  براي مجلات را حفظ کنيد- اگر شما e-only  را انتخاب مي کنيد، يعني اين عناوين نمي توانند بصورت چاپي سفارش داده شوند.

-  دسترسي Transactional و Pay –Per-View (دسترسي فراگير يا پرداخت به ازاي هر مقاله): به کاربران اجازه مي دهد خارج از مجموعه اي که مشترک هستند به تمام مقالات مجلات غير اشتراکي با يک هزينه ثابت براي هر مقاله دسترسي يابند.  

 اعتبار( Entitlements): از شروع تاريخ مجوز ميتوانيد به محتواي سال جاري به علاوه Backfile چهارسال قبل و تا پايان تاريخ مجوز  دسترسي يابيد.

قيمت گذاري (Pricing):  با توجه به اينکه کدام يک از گزينه ها را انتخاب مي کنيد قيمت گذاري متفاوت است،

- هزينه دسترسي الکترونيکي درصدي از هزينه هاي چاپي براي مجلات چاپي اشتراکي  (علاوه بر هزينه هاي چاپي)

- دسترسي e-only با تخفيف در هزينه اشتراک چاپي

- دسترسي فراگير: 30 دلار براي هر مقاله به علاوه ماليات آن که 24 ساعت بعد بر روي SD  قابل دسترس است.

 Ö                  SD Corporate Edition:

مشتريان شرکتي مي توانند گسترده ترين پوشش محتوايي در روي SD را انتخاب نمايند.  اين از جمله گزينه هايي است که براي کتابخانه هاي شرکتي قابل دسترس است. شما يک هزينه ساليانه براي تحويل الکترونيکي از تمام محتواي مجلات الزوير خاص خود پرداخت نماييد به اسثتثناي بعضي از نشريات و عناوين قبل از 1995 که حقوق  الکترونيکي  آن را نداريم.

قيمت دسترسي Transactional و Pay –Per-View که امکان دسترسي به مقالات خارج از مجموعه شما را مي دهد بستگي به شرايط ناشران دارد.

 Ö                  SD College Edition:

دسترسي دانشجويان را به تعداد زيادي از مقالات مجلات معتبر وداوري شده پيوسته، وآثار مرجع بر روي SD را مي دهد. اين مجلات و آثار مرجع خاص SD  هستند و در جاي ديگري بصورت پيوسته قابل دسترس نيست. اين مجموعه هم اکنون براي کالج ها در آمريکاي شمالي قابل دسترس است .

 Ö                  SD Web Edition:

- دسترسي e-only  به 12 ماه گذشته از مجلات اشتراکي چاپي

- دسترسي Transactional و Pay -Per-View (دسترسي فراگير يا پرداخت به ازاي هر مقاله): به کاربران اجازه مي دهد خارج از مجموعه اي که مشترک هستند به تمام مقالات مجلات غير اشتراکي با يک هزينه ثابت براي هر مقاله دسترسي يابند.  

 Ö                  SD Onsite:

مديريت محلي کتابخانه ديجيتالي خود که شامل سفارشي کردن براي کاربران و يکپارچه کردن با نظام کتابخانه خود و عرضه آن بر روي واسط کاربري تحت يک محيط جستجوي يکسان- محتواي جديد براي کتابخانه هر هفته از طريق انتقال الکترونيکي با ابزار FTP روزآمد مي شود.

 Ö                  SD e-select:

 براي سازمانهايي که به تعداد محدودي از اشتراک مجلات الکترونيکي نياز دارند. اين گزينه شامل 1300 عنوان مجله در تمام حوزه ها است و دسترسي به عناوين با کارت اعتباري شما امکان پذير مي باشد.

براي بررسي دقيق و جزئيات بيشتر در مورد اعتبار و قيمت گذاري سايرگزينه هاي licensing به خود سايت مراجعه شود.

 پوشش محتوايي Content Coverage

SD 25 درصد از اطلاعات تمام متن و کتابشناختي سراسر جهان در حوزه هاي مختلف علوم را تشکيل مي دهد. انواع منابع اطلاعاتي که SD پوشش مي دهد عبارتند از:

1.  مجلات در تمام زمينه علوم( Journals):

 *                               Agricultural and Biological Sciences

*                               Arts and Humanities

*                               Biochemistry, Genetics and Molecular Biology

*                               Business, Management and Accounting

*                               Chemical Engineering

*                               Chemistry

          Computer Science

*                               Computer Science

*                               Decision Sciences

*                               Earth and Planetary Sciences

*                               Economics, Econometrics and Finance

*                               Energy

*                   Engineering

*                   Environmental Science

*                   Immunology and Microbiology

*                   Materials Science

*                   Mathematics

*                   Medicine and Dentistry

*                   Neuroscience

*                   Nursing and Health Professions

*                   Pharmacology, Toxicology and Pharmaceutics

*                   Physics and Astronomy

*                   Psychology

*                   Social Science

*                   Veterinary Science and Veterinary Medicine

جدول 1 فراواني و درصد عناوين مجلات در هر يک از زمينه هاي موضوعي بيان شده را نشان مي دهد. چنانچه از جدول استنباط ميگردد بيشترين عناوين مجلات به ترتيب به حوزه علوم بهداشتي با 605 عنوان(96/20درصد)؛ بيوشيمي، ژنتيک و زيست شناسي مولکولي 256 عنوان (87/8درصد)؛ مهندسي 196 عنوان (79/6درصد) متعلق بوده است (نمودار1).

با توجه به آمار ارائه شده درسال 2006 از تعداد 2903 عنوان مجله، 2588 عنوان فعال، 146 عنوان عناوين تغييريافته، 78 عنوان با کاهش بها، 22 عنوان غيرفعال، 69 عنوان با هم يکپارچه و ادغام، و 220 عنوان حذف شده است.

2588

Active

146

Changed Name

78

Discontinued

22

Inactive

69

Incorporated

220

Removed

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1. فراواني و درصد عناوين مجلات به تفکيک موضوعي

Percent

Journal Number

subject coverage

5.58

161

Agricultural and Biological Sciences

8.87

256

Biochemistry, Genetics and Molecular Biology

2.74

79

Business, management, and accounting

2.77

80

Chemical Engineering

3.88

112

Chemistry

4.54

131

Computer Science

1.59

46

Decision Sciences

3.57

103

Earth and Planetary Science

 

2.74

79

Economics, Econometrics and Finance

1.52

44

Energy

6.79

196

Engineering

2.98

86

Environmental Science

20.96

605

Health science

3.29

95

Immunology and Microbiology

4.40

127

Materials Science

3.19

92

Mathematics

3.91

113

Neuroscience

3.26

94

Pharmacology, Toxicology…

3.88

112

Physics and Astronomy

3.67

106

Psychology

5.89

170

Social Sciences

100

2903

Total

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

   وزارت علوم و تحقيقات و فناوري کشور رشته هاي دانشگاهي را در داخل 6 شاخه موضوعي ارائه داده است (هنر و علوم انساني، علوم پايه، فني ومهندسي، علوم کشاورزي، پزشکي). به همين منظور براي تعيين درصد دامنه موضوعي SD براساس اين مقوله بندي از رشته هاي دانشگاهي و اينکه کتابخانه ها با سفارش اين منبع تا چه حد مي توانند نياز اطلاعاتي مراجعين خود را پاسخ دهند و آيا خريد آن داراي فايده مندي است، درصد محاسبه و نمودار 2 ترسيم گرديد.

نتایج حاکي از آن بود که شاخه پزشکي42/31 درصد، علوم پايه و شاخه فني و مهندسي به ترتيب38/23 و 23 درصد، شاخه هنر و علوم انساني 63/16 درصد و علوم کشاورزي 58/5 درصد از عناوين مجلات را به خود اختصاص مي دهد. از آنجائيکه در دانشگاه دو شاخه موضوعي فني ومهندسي و علوم پايه و بعضا بدليل بين رشته اي بودن بعضي از رشته هاي دانشگاهي در مجموع مي توان نتيجه گرفت که مجموعه مجلات SD مي تواند بيش از 50 درصد از نياز اطلاعاتي استفاده کنندگان را پاسخ دهد. و با توجه به نظرسنجي پايگاههاي اطلاعاتي 1384، نتايج نشان داد که منبع اطلاعاتيSD  50  تا 75 درصد نياز اطلاعاتي پاسخ دهندگان را پاسخ مي دهد که در راستاي نتايج حاضر مي باشد.

  

2. کتابها ( Elsevier Books on ScienceDirect ): شامل

- Elsevier Reference Works on ScienceDirect (e. g. Encyclopedia of Condensed   Matter Physics, Encyclopedia of Energy)

- Elsevier Book Series on ScienceDirect (e. g. chemistry package)

- Elsevier Handbooks on ScienceDirect (e. g. Handbook of Numerical Analysis, Handbook of Operations Research and Management Science)

3. پايگاههاي اطلاعاتي چکيده(  Abstract Dtabases)

اين منبع شامل 13 پايگاه اطلاعاتي مهم است که داراي 5.5 ميليون مقاله online الزوير، بيش از 4 ميليون مقاله از طريق Crossref از 245 ناشر کليدي ديگر، و تقريبا 8ميليون مقاله اضافي تا پايان 2005 از برنامه Backfile SD  قابل دسترس است.

Databases Available:
Multi Disciplinary:
ScienceDirect Navigator®

Biomedicine:
BIOBASE
BIOSIS Previews®
EMBASE
MEDLINE

Chemistry:
World Textiles

Physical Sciences:
Compendex®
FLUIDEX
INSPEC®

Earth Sciences:
GEOBASE
OCEANBASE

Social and Behavioral Sciences:
EconLit
PsycINFO®

Back up Program

در تابستان 2000، الزوير مبادرت به يک برنامه گسترده از ديجيتال کردن تمام مجلات خود قبل از 1995 کرد که با نام YOAS (Ye olde Antique shoppe Project) شناخته مي شود. اين Backfile تمام متن الکترونيکي از طريق SD قابل دسترس است و کاملا قابل جستجو و اتصال مستقيم به مقالات استناد شده وفهرست مراجع مي باشد.در پايان 2003 اين منبع به بازار عرضه شد. در طول 2004 همچنين به توليد Backfile supplement package در هر موضوع را آغاز کردند و شامل عناويني مجلاتي بود که در دوسال کذشته اضافه شد با عناوين  Harcourt، Urban & Fischer

اين آرشيو تاريخي بيش از 6.75 ميليون مقاله از اولين جلد و شماره و مجموعه اي 4 ميليون مقاله قبل از 1995 و 2.75 ميليون مقاله از بعد از 1994 را دارا مي باشد.


[1] - Online

[2] -Primary License

 

ماخذ:

۱- پایگاه اطلاعاتی الزویر

۲- گزارش نهایی: نیازشنجی ایگاههای اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی موجود در کتابخانه دانشگاه صنعتی شریف نویسنده: مریم اسدی