دانش کتابداری و اطلاع رسانی

گزارش مختصرو ارائه متن پاورپوینت یکی از سخنرانیهای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی که در تیرماه ۱۳۸۵ در کتابخانه ملی برگزار گردیده است. در صورت نیاز به فایل powerpoint سخنرانی می توانید به نویسنده مقاله تماس بگیرید.

طرح چند مسئله

•     ما هر روزه در محيط كار چيزهاي زيادي را فرا مي گيريم، چه مقدار از آن را مستند مي كنيم، چه مقدار از آن به ساير كاركنان منتقل مي شود؟

•         پاسخ هر پرسشي را يك نفر مي داند، اما كمتر كسي مي داند چگونه مي توان او را پيدا كرد.

•     مديران بسياري از سازمانها و شركتها علت بسياري از دوباره كاريها و گرفتاريها را عدم انتشار دانش در سازمان و عدم دسترسي به موقع به دانش و تجربه هاي كسب شده مي دانند.

•         وقتي افراد (بويژه آنهايي كه از دانش و تجربه منحصر بفردي برخوردارند) سازمانها را ترك مي كنند، سازمانها متضرر مي شوند.

•         همه روزه دانش در سراسر سازمان در گردش است:

•           چه مقدار از آن بوسيله افراد كسب مي شود؟

•           چه مقدار از آن بوسيله كل سازمان بدست مي آيد؟

•           چگونه مي توان اين دانش را در آينده شناسايي كرد و مورد استفاده قرار داد؟

مديريت دانش: راه حلي براي نظام مند كردن دانش سازماني

•     مديريت دانش راه حلي براي مديريت و اشتراك سرمايه هاي اطلاعاتي سازمانها و شركتها است. منابع دانش شامل پايگاههاي اطلاعاتي، پرونده ها، سياستها و روشها، و از همه مهمتر تجربه و مهارت تجلي نيافته موجود در ذهن افراد و كاركنان مي شوند.

•     در مديريت دانش سازمان يا شركت به دانش بعنوان مهمترين سرمايه مي نگرد و سعي دارد تا كليه منابع دانش سازماني، بويژه دانش ضمني كاركنان خود را جمع آوري كرده و در سطح كل سازمان به اشتراك بگذارد با ايجاد خرد تيمي توانايي در نوآوري و قدرت مقابله با بحرانها افزايش يابد.

ضروريات مديريت دانش

1.                  ايجاد بستر سازماني مناسب براي پياده سازي مديريت دانش

2.                  مديريت افراد و سرمايه هاي فكري

3.                  استفاده مناسب از فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي

1- ايجاد بستر سازماني مناسب براي پياده سازي مديريت

•         حمايت و پيگيري مدير ارشد سازمان

•         رهبري مديريت دانش توسط مدير ارشد دانش (CKO)

–        سياستگزاري

–        ترويج فرهنگ دانشكاري

–        ايجاد فضاهاي همكاري مشترك

–        شناسايي فناوريهاي مناسب

–    نظارت بر فرايندها و فعاليتهاي مديريت دانش شامل شناسايي منابع دانش سازماني، گردآوري دانش عيني و ضمني (مستندسازي دانش افراد خبره)، سازماندهي و تهيه نقشه هاي دانش، اشتراك دانش، بكارگيري دانش براي دستيابي به بهترين راهكارها و نوآوري دانش

•         تحليل گران و مهندسان دانش در سطوح پايين تر سازماني

انجام فعاليتهاي مربوط به مديريت دانش

2- مديريت افراد و سرمايه هاي فكري

•         شناسايي و بكارگيري افراد صاحب دانش

•         ايجاد فرصتهاي تحقيق و مطالعه براي نوآوري و بهبود فرايندهاي كاري

•         ايجاد گروههاي كاري تخصصي

•         توجه به نظامهاي تشويق و پاداش

•         آموزش و بالا بردن كارآيي كاركنان

3- استفاده مناسب از فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي

•         شناسايي دقيق نيازها و انتخاب فناوريها

•         ايجاد زيرساختهاي فني مناسب

•         آموزش كاركنان براي استفاده از فناوريها

برخي از فناوريهاي پشتيبان فعاليتهاي مديريت دانش

•         گروه افزارها (GroupWares)

           نرم افزارهايي كه امكان كار تيمي از طريق شبكه را فراهم مي سازند. نرم افزارهاي گروهي امكاناتي همچون تابلوي اعلانات، پروفايل افراد، راهنماي متخصصين، مديريت مستندات، ذخيره بهترين       راه حلها، پيگيري مسائل و مشكلات، تابوهاي بحث و گفتگو، ابزار بازيابي اطلاعات، سيستم هشدار (Alerting System) و مديريت دسترسي به اطلاعات را در بر مي گيرند.

•         فناوريهاي ارتباطي (Communication Tools)

          از جمله فناوريهاي ارتباطي مي توان به پست الكترونيك، ارسال و دريافت آني فايلها و پيامها، جلسات زنده، اشتراك برنامه هاي كاربردي و وايت برد ديجيتال اشاره كرد.

• آموزش الكترونيكي (E-Learning)

         نرم افزارهاي آموزش الكترونيكي فرايند آموزش از راه دور را ممكن مي سازند.

 •           پورتالهاي دانش (Knowledge Portals)

          كاربرد اصلي پورتالهاي دانش تمركز بر امر يكپارچه سازي دانش سازماني و ارئه راه حلهاي مربوط به سازماندهي دانش شامل نقشه هاي موضوعي دانش، ابرداده ها، و جستجوهاي قدرتمند مي باشد.

•           سيستمهاي پشتيباني تصميم گيري (Decision Support Systems)

             سيستمهاي پشتيباني تصميم گيري با جمع آوري داده ها از منابع مختلف در امر تصميم گيري كمك مي كنند. اين برنامه ها معمولا بعنوان سيستمهاي هوشمند عمل مي كنند.

    ارائه يك الگوي عملي: ايجاد شبكه دانش با استفاده از محصولات مايكروسافت

        (بكارگرفته شده در مجموعه توسعه و فناوري سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران