دانش کتابداری و اطلاع رسانی

1.1.4. ویژگی ها

Ms SQL Server یک پایگاه داده رابطه ای ایمن، قابل اعتماد، قابلیت رشد و توسعه و قابل دسترس با عملکرد بهبودیافته و قابلیت پشتیبانی از داده های ساخت یافته و غیرساخت یافته (XML ) فراهم می کند.

1. پشتیبانی از مدل سرویس دهنده/سرویس گیرنده: در این مدل، درخواست های سرویس گیرندگان برای سرویس دهنده ارسال و در سمت سرویس دهنده بررسی و تحلیل می گردند. در ادامه، پردازشی موردنیاز بر روی اطلاعات ذخیره شده در پایگاه داده انجام و درنهایت، نتایج برای سرویس گیرنده ارسال خواهد شد.

2.  MS SQL Server با استفاده از مجموعه عناصری[37] که به صورت هدفمند اجرا می گردند، قادر به تامین نیازها و درخواست ها از مخازن داده[38] می باشد. مخازن داده در MS SQL Server به دو روش زیر مدیریت می گردند:

 نظام پیوسته پردازش تراکنش[39] و نظام پیوسته پردازش تحلیلی[40] در مدل نظام پیوسته پردازش تراکنش، مخازن داده ها به صورت جداول رابطه ای که عموما به جهت جلوگیری از تکرار و ناهمگونی اطلاعات به صورت هنجار درآمده اند، سازماندهی می شوند. این نوع از پایگاه های داده برای درج و تغییر سریع اطلاعات توسط چندین کاربر بطور همزمان مناسب می باشند. در مدل نظام پیوسته پردازش تحلیلی مخازن داده، جهت تجزیه و تحلیل و خلاصه سازی حجم زیادی از اطلاعات سازماندهی می شوند. مخازن داده و ارتباط بین اطلاعات در این مدل توسط MS SQL Server مدیریت می گردد.

3. یکی از اهداف مهم سیستم های مدیریت پایگاه داده، قابلیت رشد و توسعه[41] است. MS SQL Server مجموعه ای از پتانسیل ها را به منظور تامین هدف فوق ارائه نموده است که به برخی از مهمترین آنها اشاره می گردد:

Ø قابلیت کار با پایگاه داده حجیم (در حد ترابایت)

Ø  قابلیت دسترسی هزاران کاربر بطور همزمان به پایگاه داده

Ø  قابلیت خودسازگاری[42]: با استفاده از ویژگی فوق، منابع موردنیاز هر کاربر (نظیر حافظه، فضای دیسک و ...) به محض اتصال به سرور[43] به صورت اتوماتیک به وی تخصیص داده می شود و پس از قطع اتصال[44]، منابع اختصاص یافته به منظور استفاده سایر کاربران آزاد می شوند.

Ø  قابلیت اعتماد و دردسترس بودن[45]: با استفاده از ویژگی فوق می توان بسیاری از فعالیت های مدیریتی را بدون توقف سرور انجام داد نظیرپشتیبان گیری[46].

Ø برخورداری از سطوح امنیتی بالا، بدین منظور اعتبارسنجی کاربران توسط SQL با اعتبارسنجی ویندوز تجمیع می گردد. در چنین مواردی، ضرورتی به تعریف کاربر در MS SQL نخواهد بود و اعتبارسنجی وی توسط ویندوز انجام خواهد شد.

Ø  پشتیبانی از حجم بالایی از حافظه در سرور (در نسخه 2000 تا 64 گیگابایت و در نسخه 2005 متناسب با حافظه ای که سیستم عامل از آن حمایت می نماید. استفاده از چندین پردازنده به صورت موازی (در نسخه 2000 تا 32 پردازنده همزمان و در نسخه 2005 محدودیتی وجود ندارد)

Ø پشتیبانی از لایه ها و سوکت های امنیتی نظیر SSL، خصوصا جهت استفاده در وب.

4. یکی دیگر از ویژگی های مهم سیستم مدیریت پایگاه های داده، ایجاد تسهیلات لازم برای مدیریت پایگاه داده است. MS SQL با ارائه برنامه های جانبی نظیر Enterprise Manager استفاده و مدیریت پایگاه داده را آسان نموده است. 

5. هچنین، MS SQL Server توسط IIS پشتیبانی می گردد و مرورگرها با استفاده از پروتکل HTTP قابلیت استفاده از آن را خواهند داشت.

6. از جمله نکات مهم درخصوص MS SQL Server، اجرای آن به صورت یک سرویس است. بنابراین، در صورتی که کاربری به ماشینی که MS SQL Server بر روی آن اجرا شده است، Logon نکرده باشد، همچنان سیستم دردسترس کاربران خواهد بود. علاوه بر این، می توان از سیستم مانیتورینگ ویندوز به منظور مانیتورینگ MS SQL استفاده نمود.

7. یکی از مهمترین و شاخص ترین ویژگی های MS SQL Server، امکان نصب چندین نسخه SQL بر روی ماشین می باشد[47]، بطوریکه هر یک از نسخه ها فایل های باینری مخصوص به خود را داشته و بطور جداگانه مدیریت و راهبری می گردند، ولی تمام نسخه ها بطور همزمان اجرا می شوند (دقیقا مشابه این است که چندین نسخه بر روی چندین کامپیوتر نصب شده باشد.

استفاده از نسخه های 2000 و 2005 بیش از سایر نسخه ها، متداول است. هر یک از نسخه های MS SQL Server، در مدل های مختلف (با توجه به نوع استفاده و اندازه سازمان متقاضی)، ارائه شده اند (کامپیوتر و اینترنت، 1388 ).

2.4. اوراکل[48]

سال 1977 لری السیون، باب ‏ماینر واداوتس[49] با یکدیگر شرکتی با نام اتحادیه نرم افزارهای رابطه ای (RSI) را تاسیس کردند. این شرکت با استفاده از زبان های Cو SQL یک سیستم مدیریت پایگاه را به نام (اوراکل) تولید و خیلی زود نمونه اولیه آن آماده شد. در سال 1979، اولین محصول شرکت RSI به مشتریان بازار نیز عرضه داده شد. نسخه 2 اوراکل، روی سیستم Digital PDP-11 و تحت سیستم عامل RSX-11 اجرا شد و بلافاصله به سیستم DEC VAX  انتقال یافت .در سال 1983، نسخه 3 اوراکل به بازار آمد. در این نسخه، تغییراتی در زبان SQL  به وجود آمد، کارایی سیستم بهبود یافت و برخی پیشرفت های دیگر نیز صورت گرفت. این نسخه، بر خلاف نسخه های دیگر اوراکل به طور کامل با C نوشته شده بود. در این زمان بود که شرکت RSI نام خود را به شرکت اوراکل تغییر داد.

در سال 1984، نسخه 4 اوراکل بیرون آمد. این نسخه علاوه بر سیستمVAX ، سیستم عامل IBM VM را نیز پشتیبانی می کرد. نسخه 4، اولین نسخه ای بود که سازگاری در عمل خواندن را نیز شامل می شد. نسخه 5 که در سال 1985 تولید شد، گامی مهم به شمار می آمد، چرا که برای اولین بار سیستم سرویس گیرنده/ سرویس دهنده به کمک (Net*SQL) در آن گنجانده شده بود. به علاوه، نسخه 5 اولین نسخه ای بود که تحت MS-DOS عمل کرده و از حد 640 کیلو بایت فراتر می رفت(ویکی پدیا زیر مدخل اوراکل، 2010) .

در سال 1988، شرکت اوراکل نسخه 6 را ارائه داد. این نسخه، امکان قفل کردن همراه با پیشرفتهایی در عملکرد و کارایی سیستم صورت گرفت. اوراکل نسخه 6، روی انواع سیستم ها قابل اجرا بود. سال 1991، شرکت اوراکل ویژگی سرویس دهنده موازی را در نسخه 1/6 سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای خود تحت DEC VAX ارائه داد. پس از آن بود که ویژگی مزبور روی سایر سیستمها نیز قابل استفاده شد.

اوراکل 7 که در سال 1992 به بازار آمد، شامل تغییرات بسیاری در کاربری حافظه،CPU  و ورودی / خروجی بود. اوراکل 7 به طور کامل ویژگی هایی از سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای را شامل می شد که کاربران چندین سال از آنها استفاده می کردند. در این نسخه، برای به کاربردن هر چه آسانتر برنامه، ابزارهایی نظیر DBA*SQL ارائه شد. و بالاخره در سال 1997، شرکت اوراکل نسخه 8 نرم افزار خود را معرفی کرد که در آن امکان پیاده سازی اشیاء و چند قابلیت و ابزار جدید مدیریت گنجانده شده بود. در حال حاضر شرکت اوراکل يكى از شركت هاى بزرگ آمريكايى است كه محصول اصلى آن نرم ا فزار پايگاه داده هاى اوراكل است. اين شركت پر قدرت ترين شركت در زمينه سامانه هاى مديريت پايگاه هاى داده و از مهمترين توليد كنندگان نرم ا فزارها است (تاریخچه اوراکل ، 1379).

1.2.4. ویژگی ها

اوراکل را می توان یکی از قویترین پایگاه داده در دنیا نام برد طبق آمار گیری مرکز فناوری اطلاعات آمریکا 75 درصد شرکتهای بزرگ در آمریکا و اروپا از پایگاه داده اوراکل استفاده می نمایند‌، در زیر به ویژگی های آن اشاره می گردد:

1- کنترل صحت اطلاعات توسط سیستم به صورت خودکار: یعنی خود پایگاه داده از ورود اطلاعات غیر معتبر جلوگیری می‌نماید.

2- ضریب ایمنی بالای سیستم: عدم از بین رفتن اطلاعات را تضمین کرده و بهم ریختگی و خرابی به هیچ عنوان وجود ندارد.

3-ضریب امنیتی بالای سیستم: این خاصیت عدم دسترسی غیر مجاز کاربر به اطلاعات را تضمین می نماید. توجه به این نکته ضروری است که اوراکل جهت حفاظت سیستم دارای 14 لایه امنیتی می‌باشد. این در حالی است که   Ms SQL Server فقط دارای یک لایه امنیتی می باشد.

4- سرعت بالا در دسترسی به اطلاعات در حجم انبوه.

5- توانایی نگهداری حجم انبوه اطلاعات: برای مثال اوراکل امکان نگهداری سه بیلیون Tablespace و هر Tablespace  قابلیت نگهداری 1022 فایل و هر فایل قابلیت نگهداری 1022 جدول را دارا می باشد. ضمناً هر جدول می تواند دارای هزار ستون و تعداد سطرهای نامحدود باشد.

6- توانایی سرویس دهی به تعداد زیادی کاربر همزمان بدون کاهش محسوس زمان پاسخگویی سیستم: با داشتن سخت افزار مناسب با استفاده از این پایگاه داده می‌توان تا بیش از بیست هزار کاربر همزمان را سرویس دهی نمود.
7-امکان کنترل همزمانی در سیستم شبکه.

8-امکان تعریف سیستم جهت انجام اتوماتیک عملیات پشتیبان‌گیری از اطلاعات : مثلاً می توان سیستم را طوری برنامه ریزی نمود که راس یک ساعت به طور روزانه، هفتگی، ماهانه و یا در تاریخ مشخص اقدام به شتیبان‌گیری از اطلاعات نماید.

9- امکان آرشیو نمودن آنلاین اطلاعات: یعنی به محض وارد نمودن اطلاعات جدید یا تغییر ، اطلاعات جدید یا تغییر کرده در محل دیگری مانند دیسکهای نوری نیز ذخیره گردد تا در صورت خرابی سخت افزار کلیه اطلاعات قابل بازیابی باشد.

10- با استفاده ازابزارRecovery Manager  امکان بازیابی سریع و راحت اطلاعات وجود دارد.

11-ابزار EnterPrise Manager امکان کنترل و مدیریت پایگاه داده را به طورساده وبصری می دهد.

12 -امکان مدیریت و کنترل سیستم به صورت دسترسی از راه دور[50] وجود دارد: کاربران می توانند از محلهای دیگر با استفاده از خطوط تلفن به سیستم وصل شده و در صورت داشتن مجوز به کنترل و مدیریت پایگاه داده بپردازند (تاریخچه اوراکل، 1379).

3.4. MYSQL

MySQL یکی از سیستم های مدیریت پایگاه داده رابطه ای و متن باز[51] است که ایجاد آغازین آن توسط میشل ویدنوز و دیوید اکسمارک[52] در سال 1994 و از سوی شرکت اوراکل در سال 1995 به بازار عرضه شد.  در سال 1998 نسخه ویندوز آن برای سیستم عامل ویندوز 95 و NT ارائه شد. نسخه های 3.23، 4.0، 4.01، 4.1، 5.0 در فاصله سال های 2001 تا 2005 عرضه شد و این نسخه ها امکان tracking پایگاه داده، R-trees and B-trees، روشهای ذخیره سازی، تریگرها[53]، تراکنش XA را فراهم نموده است.

MySQL رسما /maɪˌɛskjuːˈɛl/ ("My S-Q-L") تلفظ می شود، اما اغلب /maɪsiːˈkwɛl/ ("Micey Quell") or /maɪˈsiːkwəl/ ("My Sequel")است. آن نام ایجاد کننده اولیه آن یعنی's daughter My Michael Widenius را گذاشتند.

MySQL کدمنبع اش را تحت عنوان GNU General Public License و نیز تحت موافقتنامه های گوناگون قابل دسترس ساخت. این برنامه از سوی شرکت انتفاعی Swedish company MySQL AB, هم اکنون تحت مالکیت شرکت Sun Microsystem، یک شرکت تابعه اوراکل است، پشتیبانی می شود. اعضاء جامعه MySQL چندین شعبه مانند Drizzle و MariaDB ایجاد کرده اند. هر دوشعبه قبل از شرکت اوراکل وجود داشتند (ویکی پدیا زیر مدخل MYSQL، 2010).  

1.3.4. ویژگی ها

از جمله محصولات متن بازي است كه به واسطه پایداری، انعطاف پذیري بالا و استفاده آسان از آن MySQL را به عنوان مشهورترین پایگاه داده متن باز درجهان شناخته شده است. براساس آماررسمی سایت MySQL تاكنون بیش از 10 میلیون نسخه از این نرم افزار در شركتها، سازمانها و سیستم هاي خاص مورد نصب و بهره برداري قرار گرفته است. این پایگاه داده قابلیت اجرا بر روي بیش از20 نوع سکو و سیستم عامل مختلف را داراست. این قابلیت نیز  شکلی از  انعطاف پذیری بالای این نرم افزار را در اختیار قرار می دهد.

MySQL نه تنها مشهورترین پایگاه داده متن باز موجود در جهان است،  بلکه سریعترین نرم افزار پایگاه داده رو به رشد موجود در صنعت نیز می باشد .این نرم افزار با دارا بودن بیش از ده میلیون نسخه فعال و بیش از 500۰۰ دانلود در روز از سایت تولید کننده آن، تبدیل به یکی از گزینه های موفق برای استفاده سایر مدیران فناوری اطلاعات و پایگاه داده داده شده است كه خواستار داشتن پایگاه داده اي مطمئن با بازدهی بال هستند. بر اساس یکی از نظر سنجی صورت گرفته توسط SD times كه تحت عنوان مقاله اي نیز درجولای 2004 منتشر شده است،

پایگاه داده MySQL  به عنوان سومین پایگاه داده برتر توسعه یافته شناخته شده است .از جمله دلایل اصلی این پیشرفت MySQLمی توان به اعتبار فروشندگان و استفاده كنندگان این نرم افزار و هزینه پایین توسعه آن اشاره كرد .با وجود چنین شهرت و محبوبیتی که نسبت به نرم افزار MySQL در میان سایر کاربران وجود دارد، این نرم افزار تبدیل به یکی از پشتیبانان اصلی شرکت های معتبر سخت افزاری و نرم افزاری، در زمینه فناوری اطلاعات شده است. برخی از این شركتها عبارتند از  . AMD , Apple , Intel , BMC , Dell , Novell , Sun , Red Hat

همچنین شرکتهای زیادی هستند که هم اکنون در حال استفاده از پایگاه داده MySQL به عنوان پایگاه داده اصلی خود یا سرویس دهنده بخشی از خدمات تحت وب خود می باشند. NASA، YAHOO، GOOGLE، UNICEF برخی از معروفترین این شرکت ها می باشند.

از جمله ویژگی های مهم این برنامه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 - قابليت اطمينان، از اين جهت كه يك بانك اطلاعاتي اپن‌سورس و با حمايت يك شبكه توانمند و در همه‌جا حاضري به نام MySQL Network در هرلحظه آماده ارائه خدمت به استفاده كنندگان آن و پشتيباني از آن‌ها است و به راحتي مي‌تواند دربسياري از كاربردهاي تجاري جايگزيني مناسب براي همتايان گرانقيمت خود باشد.
- امکان ترکیب دو یا چند درخواست در یک پایگاه داده با استفاده از یونیون ها به عنوان مثال، در صورتی‌كه در ساختار یك پایگاه داده ها، یك جدول شامل اطلاعات فروشندگان باشد و جدول دیگری برای ثبت داده‌های شركت‌های فروشنده لوازم ساختمانی به‌كار رفته باشد، می‌توان از یونیون برای جستجوی همزمان در دو جدول و به‌دست آوردن یك مجموعه پاسخ[54] بهره گرفت.

3- كارايي مناسب، از اين لحاظ كه با ارائه نسخه‌هاي متعدد تحت سيستم عامل‌هاي مختلف و تحت معماري‌هاي سخت افزاري گوناگون قادر است تا هم در كاربردهاي مبتني برتعداد فرايندهاي فراوان ‌و هم در كاربردهاي داراي پردازش‌ها و محاسبات سنگين  مورد استفاده قرار گيرد.

4- آسانی استفاده هم از اين‌جهت است كه كليه مراحل استفاده از آن، از دستيابي به فايل‌هاي مخصوص نصب كه به‌طور رايگان قابل دريافت است و هم از اين بابت كه مراحل نصب و پيكربندي كه حداكثر در ده دقيقه در سيستم‌عامل‌هاي مختلف صورت مي‌گيرد. همچنين در زمان بهره‌برداري به شيوه‌اي بسيار آسان و گويا، ابزارهاي خود را در اختيار توسعه‌‌دهندگان و مديران سيستم قرار مي‌دهد.

5- ويژگي متن باز بودنMySQL  باعث شده است معماري داخلي آن، به‌صورت گويا و واضح و در قالب بخش های[55] (ماژول) اساسي يا جانبي آن براي كاربرانش شناخته شده باشد، نشان مي‌دهد. ساختار اين پایگاه داده شامل بخش های (ماژول) مختلف براي انجام‌دادن وظايف مختلف و استاندارد يك موتور پايگاه داده‌اي همه منظوره است.

6- كنترل و ايجاد محدوديت درتعداد اتصالات قابل انجام بين سرویس گیرنده و سرویس دهنده پایگاه داده يكي از بخش ها (ماژول) و وظايف اصلي MySQL است. درواقع موتور بانك اطلاعاتي با مديريت خودكار و ايجاد اشتراك بين سرویس گیرنده در استفاده بهينه از اتصالات موجود نقش مهمي را ايفا مي‌كند. درواقع اين بخش سعي مي‌كند با ايجاد فضاي مشترك، از به وجود آمدن تعداد زيادي اتصالات بي‌كار و بلااستفاده به پایگاه داده جلوگيري كند و در استفاده كمتر از فضاي حافظه و پردازش پردازنده موثر واقع شود.

7- وظايف بخش های (ماژول های) مستقر در اين قسمت، ايجاد امكان ساخت جداول پایگاه داده ايندكس‌ها، ديدها، روال‌هاي ذخيره شده، توابع، تريگرها، و پشتيباني از دستورات ‌‌SQL ويژه ساخت اين عناصر يا خواندن، درج، حذف و تغيير داده‌ها در آنان است.

8- يكي از مهم‌ترين كارهايي كه يك موتور پايگاه داده‌اي بايد انجام دهد، تخصيص و مديريت حافظه مورد استفاده پایگاه داده و پردازش‌هاي مربوط به آن‌ها و همچنين فضاي موردنياز جهت عمليات بافرينگ ورودي و خروجي به‌علاوه عمليات کچینگ ‌ [56]براي افزايش سرعت خواندن اطلاعات است. اين كار به‌خوبي در‌ MySQL انجام مي‌گيرد. ضمن اين‌كه در زمان ايجاد و نگهداري يك پایگاه داده نيز پارامترهاي مختلفي در اين زمينه توسط مديرسيستم و استفاده از ابزارهاي مختص‌ MySQL قابل تنظيم است.

9- MySQL  داراي ابزارهاي متعددي براي ذخيره‌سازي اطلاعات به شيوه‌هاي گوناگون است. براين ‌اساس و درزمان ايجاد يك پايگاه داده، MySQL  پرسش‌هاي خاصي درمورد انتخاب نوع كاربرد پایگاه داده و انتخاب موتور ذخيره‌سازي مطرح مي‌گردد.

10- در ‌‌MySQL معمولاً اكثر روش‌هاي ساخت و بهره‌برداري از يك پایگاه داده به دو كاربرد نظام پیوسته پردازش تراکنش و نظام پیوسته پردازش تحلیلی ختم مي‌شود كه موتور پایگاه داده براي پشتيباني و كارايي بهينه از هردو كاربرد مذكور، به خوبي ساخته و پرداخته شده است. به عنوان نمونه، در كاربردهاي نظام پیوسته پردازش تراکنش، وجود سازوكارها و استانداردهاي يك بانك اطلاعاتي براي تضمين صحت اطلاعات مثل پشتيباني كامل از انواع فرايند‌ها (تراکنش) ‌و حتي فرايندهاي توزيع شده، روابط اطلاعاتي (كليد اوليه، كليدهاي خارجي) و وجود ايندكس‌هاي منحصر به‌فرد را مي‌توان گواهي براين مسئله دانست. ضمن اين‌كه موتور ذخيره‌سازي InnODB نيز به نوبه خود با مديريت فضا و صفحات حاوي اطلاعات درحال ايجاد نظم و ترتيب در اطلاعات و حذف فضاهاي خالي براي افزايش سرعت جستجو است.

اين موتور ذخيره‌سازي همچنين قادر است با يك تصوير حايل از اطلاعات چندين جدول يك بانك اطلاعاتي، از تداخل عمليات خواندن با فرايندها (تغيير، درج، حذف) و بروز مشكلات مربوط به قفل شدن[57] ركوردها‌ جلوگيري نمايد. اما درمورد كاربردهاي نظام پیوسته پردازش تحلیلی، موتور MyISAM با فراهم نمودن يك فضاي اطلاعاتي ترابايتي، محيط بسيار وسيعي را براي انباشت اطلاعات و دسترسي سريع به آن‌ها در مواقع موردنظر را پديد آ‌ورده است.

تجربه نشان داده ‌است كه بسياري از شركت‌هاي معتبر و سايت‌هاي اينترنتي مشهور كه با مشكل ذخيره‌سازي و آناليز انبوه اطلاعات مواجه بوده‌اند و سعي داشتند با استفاده از روش‌هاي توسعه طولي[58] مثل استفاده از سرورهايي با حافظه و هاردديسك‌هاي پرظرفيت‌تر و سريع‌تر يا پردازنده‌هاي قدرتمندتر، ظرفيت سيستم خود را بالا ببرند، موفق شدند با روي آوردن به MySQL و استفاده از موتور ذخيره‌سازي ‌‌MyISAM به نوعي دست به توسعه عرضي[59] ‌بسيار مقرون به صرفه‌اي بزنند و تا هشتاددرصد هزينه‌هاي مربوط به توسعه طولي يا همان ارتقاي سخت‌افزاري را كاهش دهند.

11- ابزارهاي مديريتي:  متن بازبودن ‌‌MySQL باعث شده‌است بسياري از شركت‌ها بتوانند براي هرچه آسان‌تر كردن و پيشرفته‌تر نمودن ابزارها و محيط‌هاي گرافيكي مبتني بر MySQL وارد كار شوند و به سرعت كمبود واسط كاربرهاي ويژه مديريت در‌‌MySQL  را جبران نمايند. يكي از معتبرترين واسط‌هاي كاربرهاي گرافيكي در زمينه مديريت، برنامه Query Browser است كه شركت‌‌MySQL  آن‌را ساخته و رسمي‌ترين برنامه‌ مديريت در MySQL است.اين برنامه نيز به صورت رايگان از سايت MySQL.Com قابل دانلود و نصب است. با استفاده از اين برنامه قادر خواهيد بود جداول، ديدها، توابع و هر‌چه كه در يك بانك اطلاعاتي با دستورات SQL بايد ساخته شود را طراحي و پياده‌سازي نماييد. درهمين رده از برنامه‌ها مي‌توان به ابزارهاي ديگري چون ويزارد پيكربندي[60] و يا ويزارد مخصوص ارتقا يا مهاجرت[61] به ‌MySQL و بسياري برنامه‌هاي ديگر براي برپايي سرورهاي MySQL، عمليات پشتیبان گیری، خوشه بندی[62] و امثال آن، نيز اشاره نمود.

شايان ذكر است كه برخي از ساير توزيع‌كنندگان‌ MySQL نيز ابزارهاي مديريتي خاص خود را تهيه و ارائه نموده‌اند كه مشهورترين آن‌ها محصول شركت اروپايي SAP موسوم به MAXDB است كه نسخه‌اي براساس‌ MySQL  مي‌باشد و ابزارهاي مديريتي متنوعي مثل DBManager يا‌ SQL Studio ‌را به همراه خود دارد (سجادی، 1385).

4.4. DB2

این نرم افزار یک سیستم مدیریت پایگاه داده ها از نوع رابطه ای است که از سوی شرکت IBM در دهه 1970 طراحی شده است. ویژگی آن امکان پیاده سازی بر روی سیستم های عامل مختلف، استفاده از معماری سرویس گرا[63] ، پشتیبانی از XML، و سیار ویژگی هایی که در جدول بیان شده است.

5.4. PostgreSQL

امروزه سیستم مدیریت پایگاه های داده شی- رابطه ای[64] که به عنوان PostgreSQL شناخته شده است از بسته نرم افزاری POSTGRES که در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی تولید شده در بر گرفته شده است. پروژه Postgres توسط میشل استون براکر هدایت و گروه هایی چون آراپانت، اداره تحقیقات ارتش، بنیاد ملی علوم و ..حامیان آن بودند.  PostgreSQL با بیش از یک دهه توسعه، پیشرفته ترین پایگاه داده اپن سورس در سراسر دنیاست که ارائه دهنده کنترل همزمان نسخه های متنوع، پشتیبانی از همه ساختارهای SQL و تعداد بسیار زیادی از زبان های قابل اتصال مانند C, C++, JAVA, Tcl, Python می باشد (سجادی، 1386).

اجرای پروژه سیستم مدیریت پایگاه های داده Postgres  در سال 1986 آغاز گردید و پس از آن چندین انتشار را پشت سر گذاشت و اولین نمونه افزار[65] سیستم در سال 1987 قابل استفاده و در کنفرانس ACM سال 1988 عرضه گردید. نسخه اول در ماه ژوئن سال 1989 در اختیار تعدادی چند از کاربران آزاد قرار داده شد. سیستم قوانین Postgres در واکنش به یک انتقاد از اولین سیستم قوانین مجددا طراحی شد و نسخه دوم آن به همراه سیستم قوانین جدید در 1990 عرضه گردید. در سال 1991 با اضافه نمودن پشتیبانی از سیستم مدیریت ذخایر متنوع، یک اجرا کننده درخواست بهینه شده و یک سیستم قوانین قابل ویرایش از نو طراحی و وارد بازار شد. در سال 1993 تعداد کاربران آزاد دو برابر شد و واضح بود که نگهداری از کدهای اولیه و پشتیبانی، زمان بسیاری زیادی را که باید روی پایگاه داده صرف می شد به خود اختصاص داد.

در سال 1994 Andrew Yu و Jolly Chen یک مترجم زبان SQL به برنامه افزودند و متعاقبا Postgre95 از طریق وب انتشار دادند. همچنین بسیاری از تغییرات درونی، به بهره وری و قابلیت بازیابی سیستم افزودند. در سال 1996 مشخص شد نام Postgre95 برای ادامه کار مناسب نیست، بنابراین نام آن به PostgreSQL تغییر یافت و در این زمان شماره گذاری نسخه ها آغاز شد. ابزارها و امکانات جدیدی نیز اضافه گردید (وبگاهSQL Postgre، 2010).

6.4.  Microsoft Access

Microsoft Access در سال 1992، به عنوان یک سیستم مدیریت پایگاه داده عرضه شد و در طی سالهای متمادی، در رده خود به صدر رسید. Access به عنوان بخشی از مجموعه برنامه های معروف مایکروسافت روزانه توسط میلیون ها نفر استفاده می شود. از همان ابتدا Access به تدریج توسعه یافت و به برنامه ای کارآمد با کاربردی آسان مبدل شد. نگارش های اخیر آن در حالی که هم چنان جایگاه خود را در دنیا به عنوان مشهورترین سیستم مدیریت پایگاه های داده  رومیزی حفظ کردند، امکان ساخت برنامه هایی را برای برنامه نویسان فراهم می کنند که این برنامه ها بر مبنای سیستم مدیریت پایگاه های داده سرویس دهنده و سرویس گیرنده SQL Server مقیاس جهانی مایکروسافت می توانند به اطلاعات پایگاه های داده سرویس دهنده و سرویس گیرنده شبکه های بزرگ دسترسی پیدا کنند. هرچند اکثر افراد از Access برای انجام وظایف نسبتاً ساده مدیریت داده که نیازی به هیچ گونه برنامه نویسی ندارد، استفاده می کنند، ولی زبان VBA  امکان میزبانی سیستم هایی را برای Access فراهم می کند که می توان آنها را برای رفع نیازهای بسیاری از سازمان ها سفارشی کرد، بدون توجه به اندازه آنها یا انواع وظایفی که باید انجام دهند. نگارش های Access در سال 1922 Access 1.0 کمی پس از پیدایش ویندوز مایکروسافت عرضه شد. در سال 1993 Access 1.1 و در سال 1994Access 2.0 ، هر نگارش جدید نمایانگر بهبود روزافزودن نگارش های قبلی است. به همین ترتیب Access 95 در سال 1995،Access 97  درسال 1997، Access 2000  در سال 1999 و Aceess 2002  در سال 2001 عرضه شدند. ویژگی های ایجاد شده در نگارشهای 1.0 و 1.1 و 2.0 از Access  فناوری OLE [66] در طراحی جداول[67] به کاربران امکان می دهد تا پایگاه های داده حاوی تصاویر گرافیکی و فایل هایی ویدیویی و صوتی را علاوه بر متن و اعداد ایجاد کنند. OLE توصیفی است از آن چه OLE انجام می دهد. کاربران حتی می توانند اسناد Word و صفحات گستردهExcel  را در یک پایگاه داده Access یکجا جمع کنند. Forms Package  به کاربران امکان می دهد تا با کشیدن عناصر فرم به روی یک صفحه خالی، فرم های سفارشی ایجاد کنند. این مرحله استفاده از آن را آسان می سازد.Report Wizard : ایجاد گزارش را نیز آسان می کند. :Query Designer کشیدن و انداختن از فناوری  QBE  استفاده شده است تا کاربران بتوانند پرس و جوها را بدون نوشتن کد برنامه ایجاد کنند. :Graph Wizard  در طی یک فرآیند گام به گام شهودی ، نموداری را نشان می دهد.

 Access 1.0 علاوه بر فایل های طبیعی خود می تواند روی فایل های DBASE ، PARADOX و BTRIEVE  یا درایورهای طبیعی نظیر SYBASE AQL SERVER ، DEC Rdb و FOXPRO از طریق رابط [68]ODBC عمل کند. ODBC و یک رابط برنامه نویسی نرم افزارکاربردی[69] مشترک برای پایگاه های داده ناسازگار مختلف فراهم می کند. در نگارش Access 1.1 پشتیبانی پیشرفته Btrieve ODBC  اتصال به foxpro صدور آسان داده به برنامه word برای برنامه های ادغام پست الکترونیکی اندازه های پایگاه داده حداکثر تا یک گیگا بایت (حدود هشت بار بزرگ تر از 1.0 را می توان مدیریت کرد) زمان اجرای Access قابل دسترسی است . برنامه نویسان می توانند برنامه هایی ایجاد کنند که بدون نصب Access روی سیستم عمل می کنند.2.0 Access  دارای قابلیت های بیشتری است : ویزاردها که وظایفی را خودکار کرده اند که قبلاً مستلزم کد نویسی در بخشی از برنامه بودند.Access 97 بیشتر مبتنی بر وب است. فرق پیوندها را به عنوان یک نوع داده طبیعی ذخیره کرده و امکان ذخیره سازی در HTML را فراهم می کند. کاربران می توانند اشیای پایگاه داده را در وب منتشر کنند. داده را از یک سند HTML  که حاوی جدولی است استخراج کرده و سپس داده را در جدول پایگاه داده قراردهند. کنترل های Activex  جدیدی عرضه شده اند و سازگاری با سیستم های کنترل کد به ویرایش Developer ازOffice   97  اضافه شده است. Access2000 در این نگارش از بسیاری از جهات بهتر شده است. یعنی کارآیی بهبود یافته و توانایی آن افزایش یافته است. 2002 Access این ویژگی ها به نسخه Access قبلی اضافه شده است: انجام مجدد و لغو چند سطحی گروه بندی بهتر با ورودی داده چند جدولی پشتیبانی پیشرفته برای SQL Server Desktop Engine  را علاوه بر حذف ها و بهنگام رسانی های آبشاری شامل می شود. پشتیبانی XML  اضافه شده است. ویژگی های جدید 2003 Access عبارتند از : کاربرد آسان، توانایی بسیار در وارد،  صادر و کارکردن با فایل های دادهXML  ، نشانه گذاری خطاهای مشترک، شناسایی وابستگی به شیء (ویکی پدیا زیر مدخل Access، 2010) .

1.6.4. ویژگی ها

Ø کاربران می توانند جداول، درخواست(کوئری ها)، فرم ها و گزارشات و ارتباط آنها به همدیگر با ماکروزها ایجاد نمایند.

Ø امکان دسترسی به داده ها از هر منبع شامل ورود و خروج داده ها از بسیاری فرمت ها مانند Excel, Outlook, ASCII, dBase, Paradox, Foxpro, SQL Server, Oracle, ODBC و غیره به نرم افزار

5. نتیجه گیری

در این بخش با توجه به شاخص های بیان شده در بالا و نیز ویژگی های هریک از نرم افزارهای سیستم مدیریت پایگاه داده، قابلیت های انواع سیستم های مدیریت پایگاه داده ها مقایسه می گردد. در جدول زیر سعی گردیده است براساس شاخص ها و پارامترهایی عمومی که در ابتدای مقاله بدان اشاره گردیده و نیز با توجه به نظرات متخصصان این حوزه، قابلیت ها تعریف و مورد مقایسه قرار گیرند. همچنین لازم است اشاره گردد که نرم افزار Access در این مقایسه حذف گردیده است. به دلیل آنکه نرم افزار مذکور یک سیستم مدیریت پایگاه داده مبتنی بر فایل می باشد و از نظر امنیتی و پردازش داده ها در حدپایین است و در پیاده سازی سیستم های مدیریت پایگاه داده ها در سطح سازمان مورد استفاده قرار نمی گیرد (جدول1).  چنانچه از جدول استباط می گردد نرم افزار اوراکل در اکثرقابلیت ها در سطح مطلوب و خیلی خوبی قرار دارد، شایان ذکر است که متخصصان رایانه بر این باورند که قابلیت های این نرم افزار در حجم بالای اطلاعات نمایان خواهد شد و در حجم پایین داده پاسخگویی مطلوبی ندارد. بعد از نرم افزار اوراکل به ترتیب نرم افزارهای Ms SQL Server و DB2 از لحاظ قابلیت ها در سطح خوب ارزیابی شده است. به نظر می رسد سیاهه وارسی ارائه شده می تواند به کتابداران از یک سو رویکرد مطلوبی را درخصوص سیستم های مدیریت پایگاه داده ارائه نماید و از سوی دیگر به آنها در هنگام ارزیابی نرم افزارهای پایگاه داده کمک نماید تا با توجه به موقعیت پیش روی شان انتخاب رضایت بخشی انجام دهند.

جدول1. مقایسه قابلیت های برخی از سیستم های مدیریت پایگاه داده ها

ماخذ

1.     آموزش زبان SQL  (1389). قابل دسترس در dontstop.iblogger.org/programing/sql.pdf . تاریخ دسترسی 23 خرداد 89.

2.       تاریخچه اوراکل (1389). قابل دسترس در http://pcexplore.ir3.ir/forum/showthread.php. تاریخ دسترسی 23 خرداد89

3.       پست گر اس کیوال (1389). قابل دسترس در:  http://fa.wikipedia.org/wiki. تاریخ دسترسی 23 خرداد1379 .

4.       رانکوهی، سیدمحمد تقی (1383). مفاهیم بنیادی پایگاه داده ها. ویرایش دوم. تهران: جلوه.

5.       سجادی، سیدداود. (1385). بررسی تحلیلی پایگاه متن باز MYSQL. اندیشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، گروه ترویج و توسعه نرم افزار متن باز، معاونت توسعه ارتباطات علمی.

6.       سجادی، سیدداود. (1386). بررسی نرم افزارهای پایگاه داده جایگزین متن بازPostgreSQL. اندیشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، گروه ترویج و توسعه نرم افزار متن باز، معاونت توسعه ارتباطات علمی.

7.       شپکر،  متیو (1379). کتاب آموزشی. SQL server 7، ، ترجمه فرهاد قلی زاده نوری، تهران: نشر علوم روز.

8.       کراف، جیمز او و وینبرگ، پل ان. (1374). کاربرد SQL ، ترجمه علی علی پناهی و خسرو عربی.- تهران: آقابیگ.

9.       مجله کامپیوتر و اینترنت، 7 بهمن 1388- شماره 3300.

10.     1.      SQL Wikipedia, the free encyclopedia.(2010). Available at:http://en.wikipedia.org/wiki/SQL . Access date: 13 Jun.

2.      Oracle Database,Wikipedia, the free encyclopedia(2010). Available at:http://en.wikipedia.org. Access date: 13 Jun.

3.      MySQL Wikipedia, the free encyclopedia(2010)., Available at:http://en.wikipedia.org. Access date: 13 Jun.

4.      Microsoft Access Wikipedia, the free encyclopedia(2010), Available at:http://en.wikipedia.org. Access date: 13 Jun.

5.      Oppel,  Andrew J. (2009). Databases: a beginner's guide.- New York: McGraw-Hill.

6.      PostgreSQL. Wikipedia, the free encyclopedia.(2010) Available at: http://www.postgresql.org/about/history . Access date: 13 Jun.

7.      SQL History. Wikipedia, the free encyclopedia (2010). Available at http://en.wikipedia.org/wiki/SQL#History. Access date: 13 Jun.