پژوهش ،گفتمان اصلی حوزه کتابداري نيست
دكتر حسن‌زاده افزود: «در پژوهش کتابداری، امروز با «ضعف آموزش»و «نحوه تحقیق» روبه رو ییم. به گونه ای که پژوهش مطابق معیارهای پذیرفته شده انجام نمی شود. این مشکل از آنجا بروز می کند که افراد غیر متخصص راهنمایی موضوع های تخصصی (خصوصاً پایان نامه‌ها) را، بر عهده می گیرند.»
به گفته وي ارتباط واحدهای پژوهش کتابداری و اطلاع رسانی با واحدهای اجرایی (مخاطبان) قطع است. همچنین هنوز انتظار ما از انواع پژوهش (طرح های پژوهشی و پایان نامه دانشجویی) تفکیک نشده است.
مولف كتاب «مديريت دانش، مفاهيم و زيرساخت‌ها» جای مراکز مستقل تحقیقاتی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی را در کشور خالی دانست و عنوان کرد: «متاسفانه قشری به نام پژوهش‌گر در عرصه کتابداری کشور سراغ نداریم. همچنین به نظر می رسد که باید هیات علمی پژوهشی در گروه های دانشگاهی یا مراکز تحقیقاتی ویژه حوزه کتابداری و اطلاع رسانی داشته باشیم.»
دكتر «حسن زاده» در پاسخ به این پرسش که سطح پژوهش دانشجویان کتابداری ایران تا چه اندازه قابل قبول است؟ گفت: «در تبیین این امر باید مشخص کنیم که از چه کسانی توقع داریم که پژوهش انجام دهند و با چه معيارهايي می خواهیم میزان مقبولیت اين موضوع را بسنجیم. از سوی دیگر برای سنجش کیفیت این پژوهش ها نیز باید شاخصي برای میزان مورداستفاده بودن تحقیقات داشته باشیم. به عبارت دیگر در حوزه کتابداری، دیدگاه، بستر و سنجه لازم را برای ارزیابی میزان مقبولیت پژوهش ها در دست نداریم.»
عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس افزود: «برای ارزیابی کارآمدی پژوهش های دانشجویان کتابداری کشور و مطرح شدن پژوهش‌هاي تخصصی باید بدانیم که پایان نامه با طرح پژوهشی متفاوت است. از دانشجو نباید انتظار داشته باشیم که در نخستین تجربه، تحقیقی پخته و عملیاتی ارایه کند. هدف از پایان نامه دانشجویی پیاده سازی تجربه ها و آزمون فرضیه ها ست که در جمعی علمی ارایه می شود نه در یک جمع اجرایی.»
وي در پاسخ به اين پرسش كه پژوهش های دانشجویان کتابداری ما تا چه اندازه در عرصه کاربردی توانمند است؟ گفت: «به نظر من تاکید بر پروژه دانشجویی از دیدگاه یادگیری، تمرین و رسیدن به حد پختگی برای پژوهش های خارج از دانشگاه است و نباید انتظار داشته باشیم که این پروژه در عمل کاربرد پذیر باشد. چراکه نخستین تجربه تحقیقاتی دانشجو ست و از طرف دیگر مشکلی که دانشجو انتخاب کرده در هر سازمان رنگ و بوی خاصی دارد و ممکن است یافته‌ها نیز، تحت شرایطی قابل پیاده سازی باشند. بنابراین بایستی انتظارهای خودمان از تحقیقات دانشجویی را دقیق‌تر تعریف و تعدیل کنیم.»
دکتر «حسن زاده» اضافه کرد: «به دلیل فقدان ارتباط تنگاتنگ میان محیط های دانشگاهی با جامعه، در صورتی که برچسب پژوهش را به پایان نامه ها بیافزاییم کاربرد پذیر نخواهند بود. از سوی دیگر با مشغله های فراوان تیم پژوهشی، امکان بررسی ابعاد مختلف یک مشکل وجود ندارد و یک تیم پژوهشی مجبور است که پایان نامه های مختلف را هدایت کند. در نتیجه راهکارها و پیشنهادهای پایان نامه ها بدون کار تحقیقی نیز قابل ارایه است.»
وی معتقد است: «در حالت کلی می توان گفت که وضعیت پژوهش در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی رضایت‌بخش نیست و نیاز است که این مساله در محافل علمی و حرفه ای با دقت مورد بررسی و ریشه یابی قرار گیرد.»
هفته پژوهش كه از 23 آذرماه آغاز شده است تا بيست و هفتم ماه جاري ادامه دارد.
به گفته وي ارتباط واحدهای پژوهش کتابداری و اطلاع رسانی با واحدهای اجرایی (مخاطبان) قطع است. همچنین هنوز انتظار ما از انواع پژوهش (طرح های پژوهشی و پایان نامه دانشجویی) تفکیک نشده است.
مولف كتاب «مديريت دانش، مفاهيم و زيرساخت‌ها» جای مراکز مستقل تحقیقاتی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی را در کشور خالی دانست و عنوان کرد: «متاسفانه قشری به نام پژوهش‌گر در عرصه کتابداری کشور سراغ نداریم. همچنین به نظر می رسد که باید هیات علمی پژوهشی در گروه های دانشگاهی یا مراکز تحقیقاتی ویژه حوزه کتابداری و اطلاع رسانی داشته باشیم.»
دكتر «حسن زاده» در پاسخ به این پرسش که سطح پژوهش دانشجویان کتابداری ایران تا چه اندازه قابل قبول است؟ گفت: «در تبیین این امر باید مشخص کنیم که از چه کسانی توقع داریم که پژوهش انجام دهند و با چه معيارهايي می خواهیم میزان مقبولیت اين موضوع را بسنجیم. از سوی دیگر برای سنجش کیفیت این پژوهش ها نیز باید شاخصي برای میزان مورداستفاده بودن تحقیقات داشته باشیم. به عبارت دیگر در حوزه کتابداری، دیدگاه، بستر و سنجه لازم را برای ارزیابی میزان مقبولیت پژوهش ها در دست نداریم.»
عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس افزود: «برای ارزیابی کارآمدی پژوهش های دانشجویان کتابداری کشور و مطرح شدن پژوهش‌هاي تخصصی باید بدانیم که پایان نامه با طرح پژوهشی متفاوت است. از دانشجو نباید انتظار داشته باشیم که در نخستین تجربه، تحقیقی پخته و عملیاتی ارایه کند. هدف از پایان نامه دانشجویی پیاده سازی تجربه ها و آزمون فرضیه ها ست که در جمعی علمی ارایه می شود نه در یک جمع اجرایی.»
وي در پاسخ به اين پرسش كه پژوهش های دانشجویان کتابداری ما تا چه اندازه در عرصه کاربردی توانمند است؟ گفت: «به نظر من تاکید بر پروژه دانشجویی از دیدگاه یادگیری، تمرین و رسیدن به حد پختگی برای پژوهش های خارج از دانشگاه است و نباید انتظار داشته باشیم که این پروژه در عمل کاربرد پذیر باشد. چراکه نخستین تجربه تحقیقاتی دانشجو ست و از طرف دیگر مشکلی که دانشجو انتخاب کرده در هر سازمان رنگ و بوی خاصی دارد و ممکن است یافته‌ها نیز، تحت شرایطی قابل پیاده سازی باشند. بنابراین بایستی انتظارهای خودمان از تحقیقات دانشجویی را دقیق‌تر تعریف و تعدیل کنیم.»
دکتر «حسن زاده» اضافه کرد: «به دلیل فقدان ارتباط تنگاتنگ میان محیط های دانشگاهی با جامعه، در صورتی که برچسب پژوهش را به پایان نامه ها بیافزاییم کاربرد پذیر نخواهند بود. از سوی دیگر با مشغله های فراوان تیم پژوهشی، امکان بررسی ابعاد مختلف یک مشکل وجود ندارد و یک تیم پژوهشی مجبور است که پایان نامه های مختلف را هدایت کند. در نتیجه راهکارها و پیشنهادهای پایان نامه ها بدون کار تحقیقی نیز قابل ارایه است.»
وی معتقد است: «در حالت کلی می توان گفت که وضعیت پژوهش در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی رضایت‌بخش نیست و نیاز است که این مساله در محافل علمی و حرفه ای با دقت مورد بررسی و ریشه یابی قرار گیرد.»
هفته پژوهش كه از 23 آذرماه آغاز شده است تا بيست و هفتم ماه جاري ادامه دارد.
کد مطلب: 30713
آدرس مطلب: http://www.ibna.ir/vdcds50s.yt0zf6a22y.html
خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)
http://www.ibna.ir
+ نوشته شده در سه شنبه ۱۳۸۷/۰۹/۲۶ ساعت ۱۰:۲۳ ق.ظ توسط مریم اسدی
|